کد مطلب:38605 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:54

گنجینه پرسمان » اهل بيت

چرا مردم براي گرفتن حاجات خود مستقيماً نزد خدا نمي روند و ائمهء اطهار و امام زاده ها راوسيله و شفيع قرار مي دهند؟

خداوند در قرآن كريم مي فرمايد:

مي خواند, پاسخ مي گويم >.

بنابراين , همان طور كه نوشته ايد, شايد چنين به نظر آيد كه براي خواستن حاجت از خدا نيازي به واسطه نيست و ما به راحتي و در هر زمان مي توانيم خدا را بخوانيم و خداوند به ما جواب خواهد داد; پس چرا ما درمواقع زيادي به زيارت مرقد امامان و امام زادگان مي رويم و از آن ها حاجت مي طلبيم و آن ها را واسطهء درگاه خدا مي كنيم ؟

شواهدي از قرآن و روايات مي آوريم كه به اين مسئله اشاره دارد و واسطهء قرار دادن افراد صالح و اعمال نيك را تجويز و تشويق مي كند.

خداوند مي فرمايد:

براي تقرب به خدا انتخاب نماييد>.

موضوع مهمي كه در اين آيه بايد بحث شود, دستوري است كه دربارهء انتخاب در اين آيه به افراد باايمان داده شده است . در اصل به معناي تقرب جستن و يا چيزي كه باعث تقرب به ديگري از روي علاقه و رغبت مي شود, مي باشد.

بنابراين , وسيله در آيهء فوق معناي بسيار وسيعي دارد و هر كار و چيزي را كه باعث نزديك شدن به پيشگاه مقدس پروردگار شود, شامل مي گردد كه مهم ترين آن ايمان به خدا و پيامبر اكرم 6و جهاد و عبادات هم چون نماز و زكات و روزه و زيارت خانهء خدا و هم چنين صلهء رحم و انفاق در راه خدا و هر كار نيك و خيرمي باشد و نيز شفاعت پيامبران و امامان و بندگان صالح خدا ـ كه طبق صريح قرآن باعث تقرب به پروردگارمي گردد ـ در مفهوم وسيع توسل است و هم چنين پيروي از پيامبر و امام و گام نهادن در جاي آن ها ; زيرا همه ءاين ها موجب نزديكي به ساحت قدس پروردگار مي باشد, حتي سوگند دادن خدا به مقام پيامبران و امامان وصالحان كه نشانهء علاقه به آن ها و اهميت دادن به مقام و مكتب آنان مي باشد, جزء اين مفهوم وسيع است . پس به معني هر چيز است كه باعث تقرّب مي گردد.

از آيات ديگر قرآن نيز به خوبي استفاده مي شودوسيله قرار دادن مقام انسان صالحي در پيشگاه خدا وطلب چيزي از خداوند به واسطهء او, ممنوع نيست و منافات با توحيد ندارد. در آيهء 64سورهء نساء آمده است :.

و نيز در آيهء 97سورهء يوسف مي خوانيم : برادران يوسف از پدر تقاضا كردند در پيشگاه خداوند براي آن هااستغفار كند و يعقوب نيز اين تقاضا را پذيرفت .

در آيهء 114سورهء توبه نيز موضوع استغفار ابراهيم در مورد پدرش آمده است كه تأثير دعاي پيامبران رادربارهء ديگران تأييد مي كند.

از روايات متعددي كه از طرق شيعه و سني در دست داريم , نيز به خوبي استفاده مي شود توسل به اين معناهيچ گونه اشكالي ندارد, بلكه كار خوبي محسوب مي شود. روايات اهل تسنن مي گويد: حضرت آدم قبل ازخلقت پيامبر اسلام 6روي اطلاعي كه از آفرينش آن حضرت داشت و به مقام و موقعيت او نزد خداوندمتعال آگاهي يافت مي گويد: خداوندا! به حق محمد6از تو تقاضا مي كنم مرا ببخشي ! و در روايت ديگري دارد:مرد نابينايي تقاضاي دعا از پيامبر براي شفاي بيماريش كرد و پيغمبر به او دستور داد بگويد: خداوندا! من از تو به واسطهء پيامبر رحمتت تقاضا مي كنم و به تو روي مي آورم ... خداوندا! او را شفيع من ساز.

اما در منابع شيعه موضوع به قدري روشن است كه نياز به نقل حديث ندارد.

موضوع مهم قابل توجه اين است كه : منظور از توسل اين نيست كه كسي حاجت را از شخص پيامبر ياامامان مستقلاً بخواهد و اگر كسي چنين كند, از فرهنگ اسلام به دور است ; منظور اين است كه به مقام معصوم در پيشگاه خدا متوسل شود و اين در حقيقت توجه به خدا است ; زيرا احترام پيامبر نيز به سبب اين است كه فرستادهء او بوده و در راه او گام برداشته است .(1)

پس بايد توجه داشت رفتن به حرم امامان و امام زادگان از اين جهت كه انسان خود را كنارشخص بزرگي قرار مي دهد كه از نظر معنوي انسان صالح و شايسته و حتي معصوم از گناه است و به خاطر اجر و قربي كه نزدخداوند دارد, سعي مي كند درخواست خود را به واسطهء اين موقعيت مناسب از خداوند بخواهد, اين چيزي نيست كه هيچ انسان با انصافي آن را مردود بشمارد; البته رفتاري كه برخي مسلمانان به ويژه شيعيان انجام مي دهند و مستقيماً و مستقلاًّ از امامان يا امام زادگان حاجت مي طلبند, قابل دفاع نيست و كار نادرستي است .

(پـاورقي 1.اقتباس از تفسير نمونه , ج 4 ص 363ـ 370